بیماری‌های التهابی یکی از مهم‌ترین مسائل سلامتی جامعه به شمار می‌روند و بطور گسترده در جهان انتشار یافته‌اند. این بیماری‌ها ممکن است در سلامتی و کیفیت زندگی افراد تأثیرات غیرقابل تصوری داشته باشند و برای مبتلایان به آن‌ها، بارهای سنگینی را به همراه داشته باشند. یکی از داروهایی که با مکانیسم عمل خود سبب تسکین بیمارهایی شامل آرتروز، روماتیسم مفصلی و درد متوسط تا شديد شده است، داروی ملوکسیفار است. در این مقاله، ما به تجزیه و تحلیل داروی meloxicam به عنوان یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌پردازیم. همچنین مکانیسم عمل این دارو، کاربردها و مزایای آن در درمان بیماری‌های مختلف، از جمله بیماری‌های روماتیسمی، میگرن و… نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آنچه در این مقاله می خوانیم
اشکال دارویی ملوکسیفار
داروی ملوکسیفار در اشکال دارویی قرص (موبیک) 7.5 میلی گرم و 15 میلی گرم، قرص متلاشی‌کننده دهان (Qmiiz) 7.5 میلی گرم و 15 میلی گرم، کپسول (Vivlodex) 5 میلی گرم و 10 میلی گرم، تزریق پراکندگی آبی Anjeso ویال تک دوز 30 میلی گرم در میلی لیتر در بازار موجود است.
موارد مصرف داروی ملوکسیفار (ملوکسیکام)
ملوکسیکام برای درمان آرتریت استفاده می‌شود و با عملکرد خود درد، تورم و سفتی مفاصل را کاهش می‌دهد. ملوکسیکام به عنوان یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) شناخته می‌شود. اگر در حال درمان بیماری مزمنی مانند آرتریت هستید، از پزشک خود در مورد درمان‌های غیردارویی یا استفاده از سایر داروها برای درمان درد خود سوال کنید. برخی از مهم‌ترین موارد مصرف ملوکسیفار شامل آرتروز، روماتیسم مفصلی و درد متوسط تا شديد می‌باشد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی meloxicam
عضو کلاس اکسیکام با مهار حداقل 2 ایزوآنزیم سیکلواکسیژناز COX، COX-1 و COX-2، سنتز پروستاگلاندین‌ها را در بافت‌های بدن مهار می‌کند. COX-2 ممکن است به میزان بیشتری نسبت به COX-1 مهار شود. این دارو متابولیزه شده در کبد توسط CYP2C9 (ماژور) و CYP3A4 (مینور) می‌باشد. همچنین بطور مساوی از طریق ادرار و مدفوع، بیشتر به صورت متابولیت‌ها دفع می‌شود. در متابولیسم‌های ضعیف CYP2C9 کاهش دوز ملوکسیکام را در نظر بگیرید. همچنین سطوح پلاسمایی غیرطبیعی بالا به دلیل کاهش کلیرانس متابولیک ممکن است رخ دهد.
مقدار مصرف قرص meloxicam
این دارو را طبق دستور پزشک، معمولاً یکبار در روز، از طریق خوراکی مصرف کنید. اگر از قرص یا کپسول این دارو استفاده می‌کنید، یک لیوان کامل آب (8 اونس/240 میلی لیتر) همراه آن بنوشید، مگر اینکه پزشک خلاف آن را به شما بگوید. پس از مصرف قرص یا کپسول این دارو حداقل تا 10 دقیقه دراز نکشید. اگر شکل مایع این دارو مصرف می‌کنید، قبل از هر نوبت، بطری را به آرامی تکان دهید. دوز را با استفاده از یک دستگاه اندازه‌گیری یا قاشق مخصوص اندازه بگیرید. برای این کار از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
زمان مصرف داروی ملوکسیفار
داروی ملوکسیفار (meloxicam) در اشکال مختلفی متناسب با نیاز بیماران و پزشکان تولید می‌شود. اگر قرص متلاشی‌کننده را مصرف می‌کنید، تا زمانی که آماده مصرف نشدید آن را از بسته‌بندی خارج نکنید. قرص را از داخل فویل فشار ندهید زیرا انجام این کار می‌تواند به آن آسیب برساند. بلافاصله قرص را روی زبان خود قرار دهید و اجازه دهید تا حل شود. پس از ذوب شدن قرص، می‌توان آن را با یا بدون مایعات قورت داد. اگر در حین مصرف این دارو ناراحتی معده رخ داد، آن را با غذا، شیر یا یک آنتی اسید مصرف کنید.
مقدار مصرف داروی ملوکسیکام در بزرگسالان
- این دارو برای تسکین علائم و نشانه‌های آرتروز تجویز می‌شود. دوز پیشنهادی برای اشکال دارویی قرص موبیک یا Qmiiz، 5-15 میلی گرم در روز است که نباید از 15 میلی گرم در روز بیشتر شود.
- مقدار مصرف برای آرتروز در اشکال دارویی Vivlodex، 5 میلی گرم در روز بوده که در صورت نیاز، ممکن است به 10 میلی گرم در روز افزایش یابد. از کمترین دوز موثر برای کوتاه‌ترین مدت مطابق با اهداف درمان فردی بیمار استفاده کنید.
- ملوکسیفار برای تسکین علائم و نشانه‌های آرتریت روماتوئید مصرف می‌شود. دوز پیشنهادی برای اشکال دارویی Qmiiz یا موبیک، 7.5 الی 15 میلی گرم در روز که نباید از 15 میلی گرم در روز بیشتر شود.
- برای مدیریت درد متوسط تا شدید، به تنهایی یا همراه با مسکن‌های غیر NSAID توصیه می‌شود.
- شکل دارویی Anjeso داروی ملوکسیفار در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط تا شدید که در معرض خطر نارسایی کلیه به دلیل کاهش حجم هستند، منع مصرف دارد.
- کپسول‌های Vivlodex و Qmizz ODT با سایر فرمول‌های ملوکسیکام خوراکی قابل تعویض نیستند حتی اگر قدرت میلی گرم یکسان باشد. همچنین Anjeso به تنهایی برای شرایطی که نیاز به شروع سریع بی‌دردی است به دلیل تأخیر در شروع بی‌دردی دارو (میانگین شروع 2-3 ساعت) توصیه نمی‌شود.
مقدار مصرف داروی ملوکسیکام در کودکان
- برای تسکین علائم و نشانه‌های آرتریت روماتوئید نوجوانان دوره پوکی آرتیکولار یا چند مفصلی در بیماران با وزن بیش از 60 کیلوگرم توصیه می‌شود.
- دوز پیشنهادی برای 60 کیلوگرم یا بیشتر در اشکال دارویی موبیک 125 میلی گرم بر کیلوگرم در روز است که نباید از 7.5 میلی گرم در روز تجاوز کند. همچنین در شکل دارویی Qmiiz 7.5 میلی گرم در روز تجویز می‌شود.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی ملوکسیفار (meloxicam)، اگر به این دارو یا آسپرین یا سایر NSAID (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود از جمله آسم (از جمله سابقه بدتر شدن تنفس پس از مصرف آسپرین یا سایر NSAID ها)، بیماری کبد، مشکلات معده، روده یا مری (مانند خونریزی، زخم، سوزش سر دل مکرر)، بیماری قلبی (مانند سابقه حمله قلبی)، فشار خون بالا، سکته مغزی، اختلالات خونی (مانند کم خونی، خونریزی یا مشکلات لخته شدن)، رشد در بینی (پولیپ بینی) و… را به پزشک اطلاع دهید.
مشکلات کلیوی گاهی ممکن است با استفاده از داروهای NSAID از جمله ملوکسیکام رخ دهد. در صورت کم آبی بدن، نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی، بزرگسالان مسن یا مصرف داروهای خاصی احتمال بروز مشکلات بیشتر است (به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید). برای جلوگیری از کم آبی بدن، طبق دستور پزشک، مایعات زیادی بنوشید و در صورت تغییر در مقدار ادرار، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. شکل قرص متلاشی‌کننده ملوکسیکام ممکن است حاوی آسپارتام باشد. اگر فنیل کتونوری (PKU) یا هر بیماری دیگری دارید که نیاز به محدود کردن یا اجتناب از آسپارتام (یا فنیل آلانین) در رژیم غذایی دارید، به پزشک اطلاع دهید.
حوادث ترومبوتیک قلبی عروقی داروی ملوکسیفار (ملوکسیکام)
- افزایش خطر حوادث ترومبوتیک قلبی عروقی (CV) جدی، از جمله انفارکتوس میوکارد (MI) و سکته مغزی که می‌تواند کشنده باشد.
- بر اساس داده‌های موجود، مشخص نیست که خطر حوادث ترومبوتیک CV برای همه NSAID ها مشابه است.
- به نظر می رسد افزایش نسبی در حوادث ترومبوتیک جدی CV نسبت به سطح پایه ناشی از استفاده از NSAID در موارد با و بدون بیماری CV شناخته شده یا عوامل خطر برای بیماری CV مشابه باشد. با این حال، بیماران مبتلا به بیماری CV شناخته شده یا عوامل خطر، بروز مطلق حوادث ترومبوتیک بیش از حد جدی CV داشتند.
- افزایش خطر ترومبوتیک CV به طور مداوم در دوزهای بالاتر مشاهده شده است.
خونریزی گوارشی داروی ملوکسیفار
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) می‌توانند عوارض جانبی جدی دستگاه گوارش مانند التهاب، خونریزی، زخم و سوراخ شدن مری، معده، روده کوچک یا روده بزرگ ایجاد کنند که می‌تواند کشنده باشد.
- بیماران با سابقه قبلی خونریزی PUD یا GI (خونریزی گوارشی) که از NSAID استفاده می‌کردند، در مقایسه با بیمارانی که این عوامل خطر را نداشتند، خطر ابتلا به خونریزی دستگاه گوارش را بیش از 10 برابر افزایش دادند.
- سایر عوامل خطر شامل طول مدت طولانی‌تر درمان NSAID، مصرف همزمان کورتیکواستروئیدهای خوراکی، آسپرین، داروهای ضد انعقاد یا SSRI، سیگار کشیدن، استفاده از الکل، بیماری پیشرفته کبدی یا انعقاد، سن بالاتر و وضعیت سلامت عمومی ضعیف است.
نارسایی قلبی و ادم داروی ملوکسیفار (meloxicam)
- متاآنالیز مشترک Coxib و کارآزمایی‌های NSAID سنتی در کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده و کنترل‌شده، افزایش 2 برابری بستری شدن در بیمارستان برای نارسایی قلبی را در بیماران تحت درمان انتخابی COX-2 و بیماران غیرانتخابی تحت درمان با NSAID در مقایسه با بیماران تحت درمان با دارونما نشان داد.
- احتباس مایعات و ادم در برخی از بیماران تحت درمان با NSAID مشاهده شد.
- ملوکسیکام ممکن است اثرات CV چندین عامل درمانی مورد استفاده برای درمان این بیماری‌ها را کاهش دهد (مانند دیورتیک‌ها، مهارکننده‌های ACE، ARBs).
سمیت کلیوی و هیپرکالمی ملوکسیفار (meloxicam)
- تجویز طولانی مدت NSAID منجر به نکروز پاپیلاری کلیه، نارسایی کلیه، نارسایی حاد کلیه و سایر آسیب‌های کلیوی شده است.
- NSAIDبا نارسایی کلیوی متوسط تا شدید توصیه نمی‌شوند و در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط تا شدید در معرض خطر نارسایی کلیوی به دلیل کاهش حجم، منع مصرف دارند.
- افزایش غلظت پتاسیم سرم از جمله هیپرکالمی، گزارش شده با NSAID ها، حتی در برخی از بیماران بدون نارسایی کلیوی مشاهده شده است.
واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک (DRESS)
- واکنش دارویی در بیمارانی که NSAID مصرف می‌کنند گزارش شده است که برخی از این رویدادها کشنده یا تهدید کننده زندگی بوده‌اند.
- سایر تظاهرات بالینی ممکن است شامل هپاتیت، نفریت، ناهنجاری‌های خونی، میوکاردیت یا میوزیت باشد. همچنین گاهی اوقات علائم DRESS ممکن است شبیه یک عفونت حاد ویروسی باشد.
- ائوزینوفیلی اغلب وجود دارد. از آنجایی که این اختلال در تظاهرات آن متغیر است، سایر سیستم‌های اندامی که در اینجا ذکر نشده‌اند، ممکن است درگیر باشند.
- تظاهرات اولیه حساسیت مفرط، مانند تب یا لنفادنوپاتی ممکن است وجود داشته باشد، حتی اگر راش آشکار نباشد. در صورت وجود چنین علائم یا نشانه‌هایی، درمان را قطع کرده و بیمار را فورا ارزیابی کنید.
موارد منع مصرف ملوکسیفار
- حساسیت بیش از حد شناخته شده (به عنوان مثال واکنش‌های آنافیلاکتیک یا جدی پوستی)
- سابقه آسم، کهیر یا سایر واکنش‌های آلرژیک پس از مصرف آسپرین یا سایر NSAID
- مدیریت درد بعد از عمل در زمینه جراحی بای پس عروق کرونر (CABG)
- Anjeso: نارسایی کلیوی متوسط تا شدید در بیماران در معرض خطر نارسایی کلیه به دلیل کاهش حجم
- Qmiiz: فنیل کتونوری
خطر قلبی عروقی داروی ملوکسیفار
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) ممکن است خطر حوادث ترومبوتیک قلبی عروقی جدی، انفارکتوس میوکارد (MI) و سکته مغزی را افزایش دهند که می‌تواند کشنده باشد.
- بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی موجود یا عوامل خطر برای چنین بیماری ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
- NSAIDبرای درد بعد از عمل در هنگام جراحی بای پس عروق کرونر (CABG) منع مصرف دارند.
موارد هشدار در رابطه با مصرف ملوکسیفار
- فشار خون بالا: این دارو می‌تواند منجر به شروع جدید فشار خون یا بدتر شدن فشار خون قبلی شما شود، که هر یک در افزایش بروز حوادث CV نقش داشته باشد.
- واکنش‌های آنافیلاکسی در بیماران با و بدون حساسیت مفرط شناخته شده به ملوکسیکام و در بیماران مبتلا به آسم حساس به آسپرین گزارش شده است.
- واکنش‌های جدی پوستی گزارش شده، از جمله درماتیت لایه بردار، سندرم استیونز-جانسون، نکرولیز اپیدرمی سمی، که می‌تواند کشنده باشد.
- بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین: از مصرف NSAID در زنان باردار با شروع هفته 30 بارداری (سه ماهه سوم) خودداری کنید.
- سمیت خونی: کم خونی گزارش شده است، علل مختلف از جمله از دست دادن خون، احتباس مایعات یا اثر بر اریتروپوئزیس متفاوت است.
- پوشاندن التهاب و تب: کاهش التهاب و احتمالاً تب، ممکن است کاربرد علائم تشخیصی را در تشخیص عفونت کاهش دهد.
عوارض جانبی داروی ملوکسیفار (meloxicam)
ناراحتی معده، حالت تهوع، سرگیجه یا اسهال و…. برخی از عوارض جانبی داروی ملوکسیفار (meloxicam) می‌باشد. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. این دارو در برخی بیماران سبب افزایش فشار خون شده است، فشار خون خود را بطور منظم چک کنید و در صورت بالا بودن نتایج به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل کبودی یا خونریزی آسان، تغییرات روانی و خلقتی ، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، سفتی غیرقابل توضیح گردن، علائم نارسایی قلبی (مانند تورم مچ پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی و ناگهانی) و… می‌باشد.
- سوء هاضمه
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- سردرد و سرگیجه
- اسهال، حالت تهوع، درد شکم و یبوست
- ادم
- کم خونی
- آنژین صدری
- نارسایی احتقانی قلب
- کاهش تجمع پلاکتی، اختلال پورپوریک
- خونریزی گوارشی، سوراخ‌شدن دستگاه گوارش، زخم گوارشی
- هپاتیت
- فشار خون
- انفارکتوس میوکارد
- استفراغ
تداخل دارویی ملوکسیفار
- تداخلات رده X (پرهیز): آسه‌متاسین، آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، کلسیم پلی استایرن سولفونات، دکس ایبوپروفن، دکس کتوپروفن، فلوکتافنین، کتورولاک (نازال و سیستمیک)، ماسیمورلین، میفامورتید، مورنیفلومات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX-2)، اوماستاکسین، پلوبیپروفن، فنیل بوتازون، سدیم پلی استایرن سولفونات، تالنیفلومات، تنوکسیکام، اوروکیناز، زالتوپروفن
- کاهش اثرات داروها توسط ملوکسیفار: دیورتیک های نگه‌دارنده پتاسیم، پروستاگلاندین ها (چشمی)، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، سینکالید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، آلیسکایرن، بلاک کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین
- کاهش اثرات ملوکسیفار توسط داروها: عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی، ایتراکونازول، لوماکافتور و ایواکافتور، سالیسیلات‌ها
- افزایش اثرات داروها توسط ملوکسیفار: دابیگاتران اتکسیلات، دفراسیروکس، دئوکسی کولیک اسید، دسموپرسین، دکس ایبوپروفن، دیگوکسین، دروسپیرنون، ادوکسابان، انوکساپارین، اپلرنون، هالوپریدول، هپارین، ایبریتومومب تیوکستان، لیتیم، متفورمین، متوترکسات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX-2)، اوبینوتوزومب، اوماستاکسین، آلیسکایرن، آمینوگلیکوزیدها، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، داروهای ضد انعقاد، آپیکسابان، بمیپارین، مشتقات بیس‌فسفونات ها، کلسیم پلی استایرن سولفونات، سفالوتین، کلاژناز (سیستمیک)، سیکلوسپورین (سیستمیک)
مصرف داروی ملوکسیفار (meloxicam) در دوران بارداری و شیردهی
داده‌های حاصل از مطالعات مشاهده‌ای در مورد خطرات جنینی بالقوه استفاده از NSAID در زنان در سه ماهه اول یا دوم بارداری قطعی نیست. بر اساس داده‌های حیوانی، پروستاگلاندین‌ها نقش مهمی در نفوذپذیری عروق آندومتر، کاشت بلاستوسیست و دسیدوالیزه شدن دارند. در مطالعات حیوانی، تجویز مهارکننده‌های سنتز پروستاگلاندین، مانند ملوکسیکام (یا کلوکسیفار)، منجر به افزایش از دست دادن قبل و بعد از لانه گزینی شد. اطلاعات انسانی در مورد اینکه آیا ملوکسیکام در شیر انسان وجود دارد یا بر روی نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند عوارضی دارد، در دسترس نیست.
سمیت جنینی داروی ملوکسیفار (meloxicam)
- از مصرف NSAID (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) در زنان باردار در حدود هفته 30 بارداری و بعد از آن خودداری کنید. NSAID خطر بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین را تقریباً در این سن حاملگی افزایش می‌دهند.
- استفاده از NSAID در هفته 20 بارداری یا بعد از آن ممکن است باعث اختلال عملکرد کلیه جنین شود که منجر به الیگوهیدرآمنیوس و در برخی موارد نارسایی کلیه نوزادان می‌شود.
- این پیامدهای نامطلوب بطور متوسط پس از روزها تا هفته‌ها درمان مشاهده می‌شوند، اگرچه الیگوهیدرآمنیوس به ندرت 48 ساعت پس از شروع NSAID گزارش شده است.
- الیگوهیدرآمنیوس اغلب، اما نه همیشه، با قطع درمان قابل برگشت است. برای مثال، عوارض الیگوهیدرآمنیوس طولانی مدت ممکن است شامل انقباض اندام و تاخیر در بلوغ ریه باشد.
- در برخی موارد پس از بازاریابی اختلال در عملکرد کلیه نوزادان، اقدامات تهاجمی مانند تعویض خون یا دیالیز مورد نیاز بود.
- اگر درمان NSAID بین حدود 20 هفته تا 30 هفته بارداری ضروری است، مصرف را به کمترین دوز موثر و کوتاه‌ترین مدت ممکن محدود کنید.
ناباروری ملوکسیفار
بر اساس مکانیسم اثر، داروهای NSAID با واسطه پروستاگلاندین ممکن است پارگی فولیکول‌های تخمدان را به تأخیر بیندازند یا از پارگی آن جلوگیری کنند که در برخی از زنان با ناباروری برگشت‌پذیر مرتبط است. همچنین ممکن است باروری را در مردان دارای پتانسیل باروری به خطر بیندازد. تجویز خوراکی ملوکسیکام (meloxicam) به موش‌های صحرایی نر به مدت 35 روز منجر به کاهش تعداد و تحرک اسپرم و شواهد هیستوپاتولوژیک دژنراسیون بیضه در 0.3 برابر MRHD بر اساس مقایسه BSA شد.
شرایط نگهداری داروی ملوکسیفار
داروی ملوکسیفار باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمام داروهای شیمیایی و گیاهی را به دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری کنید.
کلام آخر داروی ملوکسیفار
چنانچه در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز شرح دادیم، ملوکسیفار به عنوان یک داروی جدید ضدالتهابی غیر استروئیدی تحولی مهم در عرصه درمان بیماری‌های التهابی ایجاد کرده و امکاناتی عالی به افراد مبتلا به این بیماری‌ها ارائه داده است. اما برای استفاده بهینه از این دارو، نیازمندیم که به صورت مداوم به تحقیقات در رابطه با مکانیسم عمل و کاربردهای آن ادامه دهیم و اثرات جانبی و احتمالی را مدیریت کرده تا بهترین اثر از این دارو را شاهد باشیم.
منبع سایت: Medscape