هایپوناترمیا یک اختلال الکترولیتی شایع است که به نقض در نسبت سدیم به آب بدن بر می‌گردد. به عبارت دیگر مایعات بدن رقیق شده و تورم سلول‌ها از کاهش اسمولالیته‌ی مایع خارج سلولی ناشی می‌شود.
سدیم یک الکترولیت است و به تنظیم میزان آب داخل و خارج سلول‌ها کمک می‌کند. در این عارضه کاهش سطح یون سدیم؛ الکترولیتی که به تنظیم میزان آب داخل و خارج سلول‌ها کمک می‌کند، در خون پیش می‌آید.
هایپوناترمیا چطور روی می‌دهد؟
در هیپوناترمی، یک یا چند عامل از یک بیماری پزشکی گرفته تا مصرف زیاد آب، باعث رقیق شدن سدیم موجود در بدن می‌شود. وقتی این اتفاق پیش بیاید، سطح آب بدن افزایش یافته و به دنبال آن سلول‌ها متورم می‌شوند. این تورم می تواند اختلالات خفیف یا شدید بسیاری را ایجاد کند. زمانی که مکانیسم تنظیمی ADH مختل می‌شود، پیشرفت می‌کند. سطح سدیم کاهش یافته و شیفت مایع روی می‌دهد.
- وقتی محتوای عروق خونی بیشتر آب و کمتر سدیم باشد.
- از دست دادن سدیم
- احتباس آب (هایپوناترمی رقیق شده)
- دریافت ناکافی سدیم
- تقسیم‌بندی هایپوناترمیا
برخی از داروها مانند قرص های دیورتیک (ادرار آورها)، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد درد می توانند در روند طبیعی هورمونی و کلیوی که غلظت سدیم را در حد طبیعی نگه می دارند، تداخل ایجاد کنند.
۱)هایپوناترمی هایپوولمیک: میزان از دست رفتن سدیم نسبت به آب بیشتر است. علل آن می‌تواند کلیوی (دیورز اسموتیک) یا غیر کلیوی (تهوع، استفراغ، اسهال و…) باشد.
۲)هایپوناترمی هایپروولمیک: سطوح آب و سدیم در خارج سلول افزایش می‌یابد ولی میزان احتباس آب بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد. علل آن شامل: نارسایی قلبی، نارسایی کبدی، سندرم نفروتیک و…
۳)هایپوناترمیا ایزوولمیک: سطح سدیم ممکن است پایین به نظر برسد که بخاطر افزایش زیاد مایع در بدن است. علل آن شامل: کم کاری تیروئید، نارسایی کلیوی، سندرم ترشح نابجای هورمونی و…
علایم هایپوناترمی
۱) با کاهش حجم
- پوست خشک، تورگور پوستی ضعیف و غشاهای موکوسی شکافته شده
- ضعف عضلانی، اسپاسم یا گرفتگی عضله
- علایم حیاتی ضعیف، نبض سریع و کاهش فشار خون (وضعیتی)
- کاهش فشار وریدهای مرکزی و شریان ریوی
۲) با افزایش حجم
- ادم
- افزایش فشارخون، نبض سریع و جهنده
- افزایش فشار وریدهای مرکزی و شریان ریوی
- تشنج
- کما
در درمان هایپوناترمیا چه چیزی را جستجو کنیم؟
علایم ممکن است متناوب باشد و بستگی زیادی به چگونگی سرعت کاهش سطح سدیم دارد.
- علایم بیمار اولیه نورولوژیک هستند و بیمار ممکن است دچار سردرد، تهوع و یا کرامپهای شکمی شود.
- انقباضات ناگهانی عضلانی، لرزش و یا ضعف
- تغییرات در سطح هوشیاری
- اگر سطح سدیم به کمتر از ۱۱۰ میلی اکی والان بر لیتر برسد فرد ممکن است به سمت گیجی و کما پیش برود.
.png "هایپوناترمیا یا کاهش سدیم بدن چیست؟ 4")
source