یکی از رویدادهای مهم و تاثیرگذار تاریخ اروپا به انقلاب فرانسه مربوط میشود که فیلمهای متعدد و جذابی حول محور آن ساخته و پخش شده است.
در حالی که تمدن غرب میزبان رقم خوردن رویدادهای بزرگ و مهمی بوده که آینده ملتهای سراسر جهان را برای همیشه متحول کرده اما هیچکدام از آنها به اندازه انقلاب فرانسه تاثیرگذار و پراهمیت جلوه نکرده است؛ رویدادی مهم در قلب اروپا که مردم کشور فرانسه را بر علیه امپراتوری لوئی شانزدهم قرار داد و منجر به ظهور ناپلئون شد که زمینه را برای ساخت فیلم و سریالهای گوناگونی هموار کرده که آخرین مورد آن به ساخت فیلم Napoleon و کارگردانی ریدلی اسکات مربوط شده است.
طی دهههای گذشته فیلمهای مختلفی سعی داشتهاند تا از جنبههای گوناگون این رویداد مهم را مورد کنکاش قرار داده و در ژانرهای متنوع از کمدی و اکشن گرفته تا درام و عاشقانه این انقلاب را در سینما به معرض نمایش بگذارند. به همین سبب نیز در مقاله امروز قصد داریم تا به معرفی برخی از فیلمهای مرتبط با انقلاب فرانسه بپردازیم که تماشای آنها فارغ از سرگرمکنندگی، مفاهیم مهم و ارزشمندی را شامل میشود که تماشایشان را به شما توصیه مینماییم.
۱۵. فیلم The Affair Of The Necklace محصول سال ۲۰۰۱
فیلم The Affair of the Necklace یکی از مسائلی را به تصویر کشیده که بسیاری از تاریخدانان آن را سرآغاز سرخوردگی لوئی شانزدهم و ماری آنتوانت دانستهاند.
ماجرا از این قرار است که یک دزد فرانسوی موفق میشود تا دست خط و امضا ماری آنتوانت را جعل کرده و این ملکه را به دروغ، سرقت و کلاهبرداری متهم نماید که سعی در به تاراج بردن جواهرات سلطنتی داشته و با این کار مردم را بر علیه او شوراند تا زمینه انقلاب را فراهم نماید. اتفاقی به ظاهر ساده و احمقانه که آتش یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ بشر را شعلهور کرد که فیلم The Affair of the Necklace به زیبایی هر چه تمام به نمایش آن پرداخته و علیرغم بیتوجهی منتقدین اما با استقبال مخاطبین عام سینما روبرو شده است.
۱۴. فیلم The Visitors: Bastille Day محصول سال ۲۰۱۶
یکی از مسائل تکراری و کلیشهای حول محور انقلاب فرانسه، به نمایش افرادی نجیب زاده و ثروتمند مربوط شده که سرشان زده میشود، مردمان خشمگینی که کشور را به هرج و مرج دچار کرده و سقوط قلعه باستیل مربوط شده است.
با این حال فیلم جذاب The Visitors: Bastille Day از این رویه پراستفاده فاصله گرفته و روایتی طنز را در بحبوحه انقلاب فرانسه ترتیب داده است. تکمیلکننده ۳گانه کمدی و سفر در زمان Les Visiteurs حول محور یک شوالیه و همراه او که در فیلمهای اول و دوم از قرن ۱۲ به قرن ۲۰ و سپس انقلاب فرانسه آمده و حال در فیلم نهایی یعنی The Visitors: Bastille Day خود را درگیر جنگ و آشوبی مرگبار میبینند که باید راه فراری پیدا کرده و جان خود را نجات دهند. تلاشی که با اتفاقاتی غیرقابل پیش بینی و سرگرمکننده ترکیب شده و قطعاً میتواند برای ساعتها شما را پای صندلی میخکوب نماید.
۱۳. فیلم One Nation, One King محصول سال ۲۰۱۸
فیلم One Nation, One King از این نظر برای حضور در مقاله ما پراهمیت جلوه کرده که ۳ واقعه مهم انقلاب فرانسه را به حماسیترین شکل ممکن نمایش داده است: سقوط باستیل، راهپیمایی زنان و اعدام پادشاه لوئی شانزدهم.
یکی از دلخراشترین فیلمهای فرانسوی ساخته شده تا به امروز که اگرچه به جنبههای سیاسی این رویداد پرداخته و تاثیر مردم و نهادهای دولتی را در به ثمر رسیدن آن نمایش میدهد اما تمامی این وقایع را در روایتی به شدت حماسی ترتیب داده که از عظمت سینمایی خاصی برای بیننده برخوردار میباشد. نکته حائز اهمیت One Nation, One King در این است که انقلاب فرانسه را از دید مردم عادی به معرض نمایش گذاشته و رویارویی خیابانی آنها بر علیه دولت مردان فاسد و قشر مرفه را به تصویر کشیده که به طرز عجیبی باب میل برخی از منتقدین در نیامده است.
۱۲. فیلم The Scarlet Pimpernel محصول سال ۱۹۳۴
در دهه ۱۹۳۰ میلادی که سینما در اوج خلاقیت و نبوغ خود قرار داشت، سر و کله فیلمی به نام The Scarlet Pimpernel پیدا شد که یکی از بهترین روایتهای داستان حول محور رویداد انقلاب فرانسه را به تصویر کشیده است.
اثری با محوریت یک اشراف زاده بریتانیایی که در بحوبحه رویارویی مردم و حکومت، شیوه حمایتی متفاوتی را برگزیده و با اتخاذ هویتی دروغین سعی میکند تا به کمک افرادی بشتابد که در معرض نابودی و مرگ حتمی قرار دارند؛ اشرف زادگانی که هیچ دخالتی در وضعیت مردم نداشته و صرفاً بهانهای بوده تا توسط اوباش و انقلابیون سلاخی شوند. The Scarlet Pimpernel روایتی ماجراجویی برای نجات جان انسانهای بیگناهی بوده که در اکثر آثار مرتبط با چنین رویدادی، یا نادیده گرفته شده و یا جلوه شرورانهای از آنها نمایش داده شده است.
۱۱. فیلم The French Revolution محصول سال ۱۹۸۹
انقلاب فرانسه به حدی بزرگ و عظیم بوده که به معنای واقعی کلمه هیچگاه تمام ابعاد آن به معرض نمایش گذاشته نشده است. با این حال به مناسبت ۲۰۰ سالگی این رویداد فیلمی به نام The French Revolution ساخته شد که تلاش قابل تقدیری برای انجام این کار را رقم زده است.
فیلمی که از ۲ بخش متفاوت به نامهای “سالهای امید” و “سالهای خشم” تشکیل شده و به طرز جاهطلبانهای سعی میکند تا در عین وفاداری به تاریخ و واقعیت، به بررسی این رویداد از نقطه آغازین بپردازد تا به عنوان تنها فیلمی در تاریخ سینما شناخته شود که تمامی ابعاد انقلاب فرانسه را پوشش داده است. ۲ بخشی که هر یک ۶ ساعت زمان برده و فیلم نخست روزهای آغازین انقلاب و فیلم دوم دوران مرگباری را نمایش داده که اعضای خاندان سلطنتی یکی پس از دیگری گردن زده میشدند. اگر که بتوانید با مدت زمانی طولانی The French Revolution کنار بیایید، با یکی از فیلمهای تاریخی روبرو خواهید شد که حتی مورد تحسین تاریخدانان و مورخان نیز واقع شده است.
۱۰. فیلم The Lady And The Duke محصول سال ۲۰۰۱
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، انقلاب فرانسه سبب بروز خشم افسارگسیختهای از سوی مردم شد که اصطلاحاً تر و خشک را با هم سوزاند و هر کسی که تصور میشد کوچکترین سنخیتی با افراد سلطنتی دارد، بدون هیچ رحم و مروتی گردن زده میشد.
فیلم The Lady And The Duke به نمایش چنین شرایط ناعادلانه و وحشتناکی میپردازد که کشور فرانسه را تمام و کمال بر علیه اشراف زادگان و ثروتمندان قرار داده است. فیلمی خوش ساخت و ارزشمند که سعی داشته تا حقایق پشت پرده را بازگو کرده و در نتیجه با خشم فرانسویهای تندرویی مواجه شده که از برملا شدن واقعیت من باب قتل عام در حین انقلاب کشورشان خشمگین شده بودند. The Lady And The Duke را میتوان یکی از بهترین فیلمهای تاریخی حول محور نمایش جنایتهای جنگی به شمار آورد که بدون هیچ ترس و واهمهای ذات تیره و تاریک انسانهایی را نشان داده که خود زمانی برای تحقق عدالت به پا خواسته بودند.
۹. فیلم Napoléon محصول سال ۱۹۲۷
در حدود ۱ قرن پیش فیلم صامتی به نام Napoléon ساخته شد که با وجود تمام محدودیتها، روایتی حول محور ناپلئون بناپارت را ترتیب داده که فرسنگها از ساخته پرمدعا ولی پوچ ریدلی اسکات جلوه جذابتر و واقع گرایانهتری از خود نشان داده است.
اثری حول محور یکی از مشهورترین افراد تاریخ بشر که ما با او از زمان آموزشهای نظامی تا در دست گرفتن قدرت و کشورگشاییهایش همراه میشویم. عجیب است که در دهه ۱۹۲۰ میلادی فیلمی ساخته شود که به طرز قابل ستایشی از زمان خود جلوتر بوده و آنچنان حماسی و بینقص باشد که حتی در سینمای امروز نیز حرفهای بسیاری برای گفتن داشته و آثار مدرن را عین آب خوردن کنار بزند. Napoléon فیلمی طولانی محسوب میشود که با بهرهگیری از تکنیکهای فیلمبرداری نوین و انقلابی، میتواند حسابی شما را شگفتزده کرده و زندگی ناپلئون را به زیباترین شیوه ممکن به معرض نمایش بگذارد.
۸. فیلم Saint-Just And The Force Of Things محصول سال ۱۹۷۵
فیلم Saint-Just And The Force Of Things یکی از سیاسیترین ساختههای مرتبط با انقلاب فرانسه محسوب میشود که به نمایش ناگفتهها، دسیسهها و خیانتهایی پرداخته که منجر به گرفتن جان انسانهای بیگناه شده است.
فیلمی ۲ قسمتی حول محور سیاستمدار مشهور فرانسوی یعنی لوئی آنتوان دو سن-ژوست که به عنوان جوانترین عضو کنوانسیون مجمع ملی فرانسه در زمان انقلاب شناخته میشد و ما از دوران کودکی با وی آشنا شده تا در نهایت روزهای ملتهب و مرگباری را در دوران ترور شاهد باشیم. Saint-Just And The Force Of Things نشان میدهد که چگونه شرایط برای پس از سقوط حکومت سلطنتی فرانسه و روی کار آمدن دولتی جدید هموار میشد و برای دستیابی به چنین اهدافی، چه افراد وطن پرست پرشماری فدا شده و زیر تیغ گیوتین رفتهاند تا انقلابیون بتوانند خواستههای خود را عملی نمایند.
۷. فیلم History Of The World, Part 1 محصول سال ۱۹۸۱
فیلم History Of The World, Part 1 یک کمدی موزیکال شاهکار آمریکایی به شمار میرود که برهههای مختلفی از تاریخ از جمله انقلاب فرانسه را بهانهای برای روایت داستان خود قرار داده است.
اثری که از نخستین روزهای انسانهای اولیه کار خود را آغاز کرده و با نگاهی طنز آمیز وقایع مهم تاریخ را مورد کنکاش قرار داده که انقلاب کبیر یکی از بخشهای جذاب آن به شمار رفته است. History Of The World, Part 1 فیلم کالت و خاصی به شمار میرود که اساساً خود را جدی نگرفته و به دیوانهوارترین شیوه ممکن سعی میکند تا مخاطب را در بهت و حیرت فرو ببرد. تنها نمایش سکانسهای مرتبط با لوئی شانزدهم کافیست تا شما را شگفتزده کرده و جلوهای از انقلاب فرانسه را به معرض نمایش بگذارد که کمتری فیلمی جرات به تصویر کشیدن آن را داشته است. البته که ساخته مل بروکس دورههای دیگری نظیر عصر حجر، امپراتوری روم و دوران سیاه تفتیش عقاید اسپانیایی را نیز شامل شده است.
۶. فیلم Brotherhood Of The Wolf محصول سال ۲۰۰۱
یکی از متفاوتترین فیلمهای ساخته شده با محوریت انقلاب فرانسه، Brotherhood Of The Wolf نام دارد که توسط یک اشراف زاده در شرف اعدام روایت شده است.
فیلمی که جنبههای اکشن و دلهرهآوری از این رویداد تاریخی را به معرض نمایش گذاشته و حول محور قتلعام تعداد زیادی از مردم یک روستا توسط موجودی مرموز جریان داشته و به همین سبب نیز یک زیستشناس به این منطقه اعزام شده تا از راز ماجرا پرده بردارد. Brotherhood Of The Wolf با ترکیب المانهای تاریخی و فانتزی سعی داشته تا روایتی پیچیده و افراطی را پدید آورد که به خودی خود نسبت با باقی فیلمهای این مقاله منحصر به فرد جلوه کرده تا حدی که بنا به عقیده بسیاری از مخاطبین و منتقدین، این فیلم به عنوان یکی از بهترین آثار ترسناک فرانسوی تمام دوران نیز شناخته شده است.
۵. فیلم Farewell, My Queen محصول سال ۲۰۱۲
فیلم Farewell, My Queen با روایت درام و غم انگیز روزهای پایانی زندگی ملکه را از دیدگاه یکی از خدمتکارانش به تصویر میکشد که شرایط انقلاب، زندگی او را تحت تاثیر قرار داده و وفاداری وی به معشوقهاش را به چالش میکشد.
فیلمی اقتباسی از رمانی به همین نام که جنبه متفاوتی از زندگی اشراف زادگی ماری آنتوانت و دغدغههای او و خدمتکارانش از ترس حمله انقلابیون را به معرض نمایش گذاشته و با دور نگه داشتن مخاطب از سکانسهای کوچه و خیابان و رویارویی مردم و ارتش، سعی دارد تا به نمایش انسانهای بیگناهی بپردازد که تنها برای گذراندن زندگی و امرار معاش، در خدمت خانواده سلطنتی خدمت کرده و حال بدون هیچ علت و دلیلی جانشان در خطر قرار گرفته است. فیلم انتقادی Farewell, My Queen سعی دارد تا نشان دهد که چگونه یک انقلاب میتواند منجر به کشته شدن انسانهای بیگناهی شود که خود جزوی از مردم معترض بودهاند؛ رویکردی بیرحمانه از سوی معترضین و انقلابیون که در کمال تاسف بارها و بارها در تاریخ تکرار شده و ما را به یاد دیالوگ نمادین جوکر هیث لجر در فیلم The Dark Knight میاندازد که میگوید مردم در شرایط حساس میتوانند روی واقعی خودشان را نشان دهند.
۴. فیلم A Tale Of Two Cities محصول سال ۱۹۳۵
چارلز دیکنز را میتوان به عنوان یکی از نوابغ حوزه نویسندگی دوران ویکتورایی خطاب کرد که رمانهایی به یاد ماندنی و تاثیرگذار را نگارش کرده است. یکی از بهترین فیلمهای مقاله امروز نیز اقتباس یکی از همین رمانها به نام A Tale Of Two Cities بوده است.
در سالهای منتهی به انقلاب و بروز رفتارهای خشونت آمیز انقلابیون نسبت به طبقه اشراف، شاهد هستیم که جان انسانهای بیگناه بیشماری که هیج نقشی در وضعیت مردم نداشتهاند، گرفته شده و سر هیچ و پوچ سلاخی میشوند. در ادامه مسیر اثری همچون Farewell, My Queen که پیشتر اشاره کردیم، شاهد هستیم که رقم خوردن انقلاب به مانند انفجار بمب عظیمی بوده که تر و خشک را با هم سوزانده و حتی اشراف زادگان شرافتمند و خوبی که همیشه در سمت ضعفا ایستاده بودند نیز مورد خشم انقلابیون قرار گرفته و به سرنوشتی غم انگیز دچار میشوند. A Tale Of Two Cities علیرغم این که فیلمی صامت محسوب میشود اما از چنان روایت داستان درگیر کنندهای بهره برده که قطعاً شما را تحت تاثیر قرار میدهد.
۳. فیلم Marie Antoinette محصول سال ۲۰۰۶
یکی از شخصیتهای کلیدی انقلاب فرانسه، ماری آنتوانت نام دارد که تاثیر به سزایی در به راه افتادن این رویداد نیز داشته است. شخصیتی که فدای سیاست و خودخواهی مردم شد و به زیباترین شکل ممکن در فیلم Marie Antoinette با نقش آفرینی تکرار نشدنی کریستین دانست به تصویر کشیده شده است.
این فیلم ماری آنتوانت را از سن ۱۴ سالگی تا قرار گرفتن در شرایط غیرقابل تصور انقلاب به معرض نمایش گذاشته و سوفیا کوپولا شجاعانه و فارغ از جبههگیری تندروگرایانه، او را به گونهاش نمایش داده که قربانی سیستم فاسدی شده که اهمیتی به دغدغه و خواستههایش نمیداده است. شاید که اگر ماری آنتوانت میتوانست و اجازه پیدا میکرد تا در امور دخالت کرده و از حقیقت ماجراهای پشت پرده اطلاع پیدا نماید، از سلاخی تعداد بیشماری انسان بیگناه جلوگیری میشد تا مسیر انقلاب فرانسه به مقصد درستی هدایت شود. Marie Antoinette با روایتی درام قطعاً یکی از فیلمهای فیلمهای تاریخی محسوب میشود که میتواند دیدگاه شما را نسبت به سیاست و حقیقت ماجرا دگرگون نماید.
۲. فیلم Danton محصول سال ۱۹۸۳
فیلم بیوگرافی و درام Danton با نقش آفرینی اسطوره سینمای فرانسه یعنی ژرار دوپاردیو بر پایه دیالوگی آغاز میشود که در همان ابتدا میتواند شما را بر سر جایتان میخکوب نماید: روی کار آمدن حکومت جدیدی که از سلطنت پادشاهی استبدادیتر و وحشیانهتر عمل کرده است.
فیلمی فرانسوی و لهستانی حول محور یکی از تاثیرگذارترین افراد انقلاب فرانسه به نام ژرژ دانتون که در صورت نبود او عملاً چنین رویدادی حتی آغاز هم نمیشد. یکی از رهبران انقلاب و قهرمانی برای کشورش که متوجه سیاستهای غلط و دروغینی شد که میتوانست رژیم بسیار وحشتناکتری را سر کار بیاورد و زمانی متوجه این موضوع شد که دیگر دیر بود و مورد خیانت دوستان و همتایانش قرار گرفت تا در نهایت به بیرحمانهترین شکل ممکن گردنش زیر تیغ گیوتین قطع گردد. اساساً Danton فیلمی ترسناک به شمار میرود که نشان میدهد چگونه خارج شدن از مسیری که در ابتدا برنامه ریزی شده بود، موجب میگردد تا افرادی تندرو، فاسد و ناکارآمد قدرت را در دست گرفته و برای تحقق خواستههای کثیف خود حتی رحمی به همسنگریهای سابق خود نداشته باشند و کشور و مردم را فدای سیاستهای اشتباهی نمایند که میتواند تاثیراتی مخرب برای نسلهای آینده نیز داشته باشد. باید اشاره کرد که سخنرانی ژرار دوپاردیو در دادگاه یکی از سکانسهای نمادین تاریخ سینمای جهان به شمار میرود که میتواند شما را نسبت به حقایق دنیای امروز نیز به فکر برده و تحت تاثیرتان قرار دهد.
۱. فیلم Marie Antoinette محصول سال ۱۹۳۸
در نهایت نوبت به فیلم شماره یک این مقاله تحت عنوان Marie Antoinette میرسد که باری دیگر حول محور بانوی نمادین انقلاب یعنی ماری آنتوانت جریان دارد که یکی از پرزرق و برقترین آثار سینمای کلاسیک محسوب شده و برخی از بهترین بازیگران آن زمان را کنار یکدیگر قرار داده است.
فیلمی بیوگرافی و صامت حول محور ملکه ماری آنتوانت که به طرز قابل ستایش و زیبایی زرق و برق اشراف زادگی وی را در فضایی انقلابی و سیاه به تصویر کشیده و فضای آن دوران را به جذابترین شیوه ممکن نمایش داده است. Marie Antoinette سعی دارد تا به طرزی انتقادی فاصله طبقاتی مردم و اشراف زادگان را مورد انتقاد قرار داده و نشان دهد که گاهاً حقیقت آن چیزی نیست که توسط رهبران انقلاب برای انقلابیون بازگو میشود. یکی از پرهزینهترین فیلمهای ساخته شده در تمام دوران که حتی برای مخاطبین ایدهآلگرا امروزی نیز میتواند شگف انگیز و درگیر کننده ظاهر شود.
منبع: اسکرینرنت
source