هیات و آیین‌های مذهبی از زوایه اجتماعی روایت می‌شوند

به گزارش ایسنا، حجت الاسلام و المسلیمن باباخانی- رئیس سازمان هیات ها و تشکل‌های دینی- عصر امروز چهارشنبه (۲۷ تیرماه) در نشست تشریح برنامه‌های دومین همایش علمی هیات و آیین‌های مذهبی با عنوان «روایت اجتماعی هیات» که در سازمان دارالقرآن کریم برگزار شد اظهار کرد: مجموعه سازمان هیأت برای راهبری زیست بوم هیأت به کمک عناصر فعال عرصه هیأت تاسیس شده است و مراکز جریان هیأت را کنار هم قرار داده تا بتواند راهبری هوشمندانه‌ای را دنبال کند. یکی از مسائل مهم جریان هیأت به عنوان زنده‌ترین بخش زیست بوم فرهنگی کشور که جمعیت قابل توجهی از مردم نسبت به جریان هیأت حس و واکنش دارند و با آن ارتباط برقرار می‌کنند، آن چنان که شایسته است به مبانی نظری در این حوزه کم پرداخته شده است و آن طور که شایسته این بخش است فضای هیأت ما با گزاره‌های علمی تعمیق نشده است. پدیده اجتماعی مثل هیأت که در استان‌ها و شهرهای مختلف مردم در فضای مختلف و گرمای هوا و با وجود مشکلات اقتصادی و اجتماعی حضور پرمعنا و موثر در حوزه هیات دارند. در شهرهای دورافتاده و کوچک و بزرگ پرشور مردم حضور پیدا می‌کنند. قطعاً این پدیده اجتماعی نیاز دارد که مبانی نظری آن بیش از گذشته پرداخته شود.

وی گفت:رهبر انقلاب در سالیان گذشته تاکید داشتند که علمی شدن جریان هیات نیاز جامعه است و اگر بخواهیم  هیات در مسیر خود گام بردارد و تقویت شود پشتوانه‌های نظری که تاکنون فراهم شده به آن پرداخته شود. اندیشمندان و محققان حوزه و دانشگاه به این پدیده اجتماعی مهم و پرمعنا بپردازند. این ظرفیت باید به وجود بیاید و حمایت صورت بگیرد تا بتوانیم از اندوخته‌های بیشتری از جریان علمی کشور استفاده کنیم و این موضوع اجتماعی مهم را تعمیق ببخشد. در این راستا مجموعه اندیشکده هیات از دو سال قبل تاسیس شده است. امیدواریم اندیشکده‌های متعددی در حوزه هیأت با گرایش‌های مختلف تاسیس شود و بتواند در این راستا قدم بردارد. سازمان هیأت مباحث نظری خود را در اندیشکده هیأت دنبال می‌کند. امیدواریم این کار ارزشمند مانند همایش دور اول  که به تاریخ گذشته هیأت پرداخته بود بتواند در دومین دوره به مسائل اجتماعی هیأت بپردازد و یک رخداد فرهنگی و عمیق در کشور اتفاق بیفتد.

در ادامه حجت‌الاسلام و المسلیمن پارسانیا – دبیر علمی همایش و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی- با اشاره به چگونگی شکل‌گیری هیات‌های مذهبی در طول تاریخ و اجتماع امروز اظهار کرد: هیات‌ها مدنی‌ترین نهاد جامعه معاصر ما هستند البته به لحاظ تاریخی بوده و در آینده هم خواهد بود. هیات یک هویت جمعی و اجتماعی دارد نقطه کانونی دین قلب آدمیان است. هیات مسیر فرهنگ را هموار میکند و میطلبد که مسیر های بیشتری در جامعه را ظهور رو بروز کند خود انقلاب اسلامی به دلیل نیازی که برای زیست حیاتی داشتند شکل گرفت هیات کانون اصلی مناسک دینی ما است. مکان و فضای هیات به مساجد بر می گردد.

وی گفت: سازمان‌های رسمی کافی است که فرصت ایجاد کنند و موانع را برطرف کنند تا این موج خروشان که از متن فرهنگ و تاریخ ایرانی اسلامی و شیعی ما می‌جوشد بستر خود را بیابد و مسیر خودش را برای حرکت‌های اجتماعی بزرگ و بزرگتر پیدا کند. هیأت یک امر کاملا تاریخی است و تاریخ امروز ما مدیون حضور هیئات است. هیأت یک هویت جمعی و اجتماعی دارد. جایی است که دین به صورت یک امر اجتماعی بروز و ظهور می‌کند. دین نقطه کانونی او قلب آدمیان است و با فرد پیوند می‌کند اما وقتی بسط پیدا می‌کند و به سطح فرهنگ جامعه می‌آید شکل جمعی پیدا می‌کند که یکی از بروزهای آن هیأت است و کانون‌هایی است که شکل می‌گیرد.    

دبیر علمی همایش و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: هیات یکی از مواردی است که مسیر را هموار می‌کند. هیأت جایی می‌آید که ایمان و مؤمنانی وجود داشته باشند و می‌طلبد که عرصه‌های وسیع‌تر اجتماعی را فتح کند. همانطور که از دل افراد می‌جوشد، نهادهای بزرگ اجتماعی از دل هیئات فرصت بروز و ظهور پیدا می‌کنند. انقلاب اسلامی ایران به واسطه هیئات به دلیل نیازی که برای زیست دینی خود داشتند شکل گرفت. دین وقتی بروز اجتماعی پیدا می‌کند به صورت مناسک در می‌آید و هیات یکی از کانون‌های اصلی مناسک دینی ما هستند. پرداختن به هیأت یعنی جامعه و فرهنگ ما ارکان خود را شکل می‌دهد.

وی تاکید کرد: در عرصه گزیده‌تر و زبده‌تر مساله هیأت خودآگاهی است که باید رخ داد و این کار هیأتی که دوستان انجام می‌دهند نقشی است که باید ایفا شود. این همایش به لحاظ تاریخی و وضعیت فعلی و افق‌های آینده‌ای که برای هیات است در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌ها نظام اسلامی باید به هیات داشته باشد، به دلیل اینکه تشیع کمتر در سطح مدیریت کلان اجتماعی حضور جدی داشته هیات تا یک لایه‌های خاصی می‌آمدند و بحث محیط اجتماعی را پوشش می‌دادند. با شکل‌گیری حکومت اسلامی توقع می‌رود تا هیئات نسبت خود را با حاکمیت بهتر و بیشتر تحکیم ببخشند.

حسینی- دبیر اجرایی همایش و رئیس مرکز احیای امر دانشگاه امام صادق(ع) – در ادامه گفت: مهلت ارسال چکیده مقالات تا ۱۵ شهریورماه، مهلت ارسال مقالات تا ۳۱ مهر ماه و تاریخ برگزاری همایش ۱۸ بهمن ماه ۱۴۰۳ است. سال گذشته وامسال مقالات از اعتبار ISC برخوردار بود و بیش از ۳۰ مجموعه علمی از دانشگاه‌های کشور به عنوان حامیان همایش حضور دارند. سال گذشته ۱۲۰ مقاله به دست ما رسید و امسال به موضوع نگاه جامعه شناختی به هیأت خواهیم پرداخت.  در دومین همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی از مقالات برتر تقدیر خواهد شد و جوایز ارزنده‌ای به مقالات برتر خواهد شد. همچنین مجموعه مقالات در کتاب همایش منتشر خواهد شد.

وی  محورهای همایش را به شرح ذیل بیان کرد: مبانی اجتماعی و روش‌شناسی بنیادین هیأت، هیأت، سرمایه اجتماعی و نظم سیاسی، مردم شناسی هیأت و آیین‌های مذهبی، مواجه هیأت با چالش‌ها و مسائل اجتماعی، هیأت دین و نهادهای اجتماعی، جامعه شناسی اقتصادی هیأت، هیأت، فرهنگ و هنر، هیأت، هویت و احساس تعلق، هیأت، بانوان و خانواده، هیأت رسانه و حوزه عمومی، آسیب شناسی اجتماعی هیأت و پژوهش‌های کاربردی.

براساس این گزارش؛ این همایش به همت مرکز تخصصی احیاء امر دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و با همکاری اندیشکده هیأت وابسته به سازمان هیأت و تشکل‌های دینی در ۱۸ بهمن ماه ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد و از حمایت دانشگاه‌های مطرح سراسر کشور و مجموعه‌های علمی متعدد برخوردار است.

دبیرخانه همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی فراخوان مقاله آن را اعلام کرد و بر این اساس، پژوهشگران تا ۱۵ شهریور ماه فرصت دارند چکیده و تا ۳۱مهر ماه، اصل مقالات خود را از طریق ثبت نام در تارنمای رسمی همایش به نشانی www.heyatconf.ir ارسال کنند.

در نهایت، به نویسندگان چکیده‌ها و مقالاتِ ارزیابی شده، گواهی معتبر ارائه شده و از برگزیدگان، تقدیر به عمل خواهد آمد؛ همچنین، علاوه بر نمایه‌سازی مقالات در پایگاه علمی سیویلیکا (CIVILICA)، مجموعه چکیده مقالات و اصل مقالات پذیرفته شده، به چاپ رسیده و منتشر خواهد شد.  

علاقه‌مندان جهت دریافت اطلاعات بیشتر و پیگیری اخبار همایش از جمله محتوای علمی پیش‌نشست‌ها می‌توانند به تارنما و یا شبکه‌های اجتماعی همایش به نشانی @heyat-conf مراجعه نموده و یا با شماره تماس ۸۸۵۷۴۴۴۵-۰۲۱ ارتباط بگیرند.

محورهای همایش علمی هیأت و آیین‌های مذهبی در سال دوم به شرح زیراست:

۱. مبانی اجتماعی و روش‌شناسی بنیادین هیأت

مبانی اجتماعی، تربیتی و فرهنگی؛ فلسفه اجتماعی و الهیات جامعه‌شناختی هیأت و آیین‌های مذهبی؛ روش‌شناسی بنیادین در مطالعات جامعه‌شناسانه هیأت؛ و…

۲. هیأت، سرمایه اجتماعی و نظم سیاسی

نسبت هیأت و سرمایه اجتماعی، رابطه هیأت با حلقه‌های میانی، جریان‌ها و جنبش‌های سیاسی-اجتماعی؛ مسئله‌شناسی، سیاستگذاری و امر حکمرانی در نسبت با هیأت و آیین‌های مذهبی؛ اثرسنجی هیأت در زمینه امنیت و انسجام اجتماعی؛ و…

۳. مردم شناسی هیأت و آیین‌های مذهبی

بررسی رابطه هیأت و اصناف؛ مسئله نو شدن و مطالعه هیأت شهری، روستایی و عشایری؛ زیست بوم‌های سنتی و مدرن هیأت؛ و…

۴. مواجهه هیأت با چالش‌ها و مسائل اجتماعی 

نقش هیأت در مواجهه با مسائل و آسیب‌های اجتماعی در جامعه ایرانی، سهم هیأت در کنشگری جهادی، همیاری و مددکاری اجتماعی؛ ارتباط هیئات با خیریه‌ها؛ و…

۵. هیأت، دین و نهادهای اجتماعی

رابطه هیأت و آیین‌های مذهبی با نهادهای اجتماعی و دین به مثابه نهاد؛ نسبت هیأت با علما و جامعه روحانیت؛ گونه‌شناسی هیئات در ایران؛ بررسی ماهیت نهادی و کارکردشناسی هیأت؛ و…

۶. جامعه شناسی اقتصادی هیأت

نسبت هیأت و آیین‌های مذهبی با تولید ملی، اشتغال و قرض‌الحسنه؛ واکاوی مالیه اسلامی در تعامل با هیأت، ابعادسنجی تأمین مالی هیئات؛ و…

۷. هیأت، فرهنگ و هنر

ارتباط هیأت با فرهنگ عامه‌پسند، خرده‌فرهنگ‌ها، تنوع فرهنگی و تغییرات فرهنگی؛ مطالعات میان‌فرهنگی، بررسی تجارب دیگر کشورها و جماعت‌های شیعیان در زمینه هیأت و آیین‌های مذهبی؛ گفتگوی بین‌الادیانی در زمینه آیین‌های مذهبی؛ پدیدارشناسی هنری و ادبی آیین؛ جامعه‌شناسی موسیقی هیأت، تصویر، شعر، نمایش و…؛ نسبت هیأت و هنرهای ایرانی اسلامی؛ مطالعه معماری مساجد، تکایا، زوایا، مدارس سنتی و سایر فضا-نهادهای مذهبی؛ و…

۸. هیأت، هویت و احساس تعلق

جامعه‌شناسی هویت و نقش هیأت‌های مذهبی در آن؛ نسبت هیأت و آیین‌های مذهبی با خرده هویت‌ها، تبادلات هویتی، تغییر هویت و…

۹. هیأت، بانوان و خانواده

روایت زنانه از هیأت و آیین‌های مذهبی؛ نقش‌آفرینی اجتماعی بانوان و سهم آنان در شکل‌گیری ماهیت هیأت؛ سبک زندگی، ابعاد تربیتی هیأت و رفع چالش‌های خانواده ایرانی، ابعاد اجتماعی برگزاری روضه‌های خانگی؛ و…

۱۰. هیأت، رسانه و حوزه عمومی

پدیده رسانه‌ای شدن و تجربه نوین در تعامل با هیأت و آیین‌های مذهبی؛ تاثیرگذاری هیأت در جوامع هم‌عصر، ارتباط هیأت و رسانه‌های جمعی و اجتماعی، نسبت هیأت با حوزه عمومی و افکار عمومی؛ و…

۱۱. آسیب‌شناسی اجتماعی هیأت و پژوهش‌های کاربردی

اثرگذاری اجتماعی نامتوازن از سوی برخی هیئات؛ بررسی امور وارداتی در هیأت و آیین‌های مذهبی، فاصله گرفتن از محتواهای غنی و اصیل؛ و…

انتهای پیام