علائم کمبود ویتامین‌ های ضروری

بروز علائم کمبود ویتامین در هر فرد بستگی به این دارد که کدام ویتامین‌ها در سطوح پایین باشد، زیرا هر یک نقش متفاوتی در بدن ایفا می‌کند. وری ول هلت گزارش می‌دهد: به عنوان مثال، کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به ضعف استخوان‌ها و شکستگی شود، در حالی که کمبود فولات می‌تواند کم خونی ایجاد کند که باعث خستگی و ضعف می‌شود (فولات در واقع شکل طبیعی ویتامین B ۹ است. نقش فولات در بدن سنتز و بازسازی دی ان ای، تقسیم سلولی، بلوغ گلبول‌های قرمز خون و کمک به شکل گرفتن «متیونین» است. متیونین یک اسید آمینه است که برای ساخت پروتئین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد).

ممکن است به دلیل مصرف کم ویتامین یا شرایط پزشکی خاص دچار کمبود ویتامین شوید. این کمبود‌ها معمولا با مکمل‌های ویتامین به صورت خوراکی یا تزریقی درمان می‌شوند.

در این مطلب به علائم و عوارض رایج کمبود ویتامین، علل و عوامل خطر، و نحوه تشخیص و درمان کمبود ویتامین اشاره می‌کنیم.

ضروری‌ترین ویتامین‌ها برای بدن

بدن شما بسیاری از ویتامین‌های مورد نیاز خود را تولید می‌کند. اما سلامتی شما به ۱۳ ویتامین بستگی دارد که بدن شما قادر به ساخت آن‌ها نیست، بنابراین باید آن‌ها را از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها دریافت کنید. این ویتامین‌های ضروری عبارتند از: ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین K، ویتامین C، ویتامین B ۱ (تیامین)، ویتامین B ۲ (ریبوفلاوین)، ویتامین B ۳ (نیاسین)، ویتامین B ۵ (اسید پانتوتنیک)، ویتامین B ۶ (پیروکسیدین)، ویتامین B ۷ (بیوتین)، ویتامین B ۹ (فولات)، ویتامین B ۱۲ (کوبالامین).

علائم کمبود ویتامین

کمبود ویتامین می‌تواند علائم متعددی از جمله خستگی، خشکی پوست و مو، افسردگی، بهبود دیر هنگام زخم و … را ایجاد کند. در حالی که علائم کمبود‌ها می‌توانند متفاوت باشند، بسیاری از آن‌ها همپوشانی دارند. معمولا تا زمانی که برای چندین ماه سطوح پایینی از ویتامین نداشته باشید، اثرات قابل توجه شروع نمی‌شود.

خستگی و ضعف

اگر همیشه احساس خواب آلودگی یا تنبلی می‌کنید، ممکن است کمبود ویتامین D، هر یک از ویتامین‌های B یا ویتامین C داشته باشید. ویتامین D به استحکام استخوان‌ها و عضلات کمک می‌کند، بنابراین وقتی به اندازه از این ویتامین در بدن شما موجود نباشد، ممکن است احساس ضعف و کمبود انرژی کنید. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D با خستگی مرتبط است و مصرف مکمل‌های ویتامین D می‌تواند این علامت را بهبود بخشد. ویتامین C و تمام ویتامین‌های B به جز فولات (B ۹) در تولید انرژی در سلول‌های شما نقش دارند، بنابراین کمبود هر یک از آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد حس بی حالی و ضعف در شما شود. همچنین می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر متابولیسم و سلامت کلی شما داشته باشد.

خشکی پوست و مو

از علائم شایع کمبود ویتامین خشکی پوست و مو است: ویتامین A، ویتامین B، ویتامین C، ویتامین D. برخی از این ویتامین‌ها معمولا در محصولات مراقبت از پوست و مو استفاده می‌شوند. از پزشک خود بپرسید که کدامیک از این اقدامات از جمله استفاده از منابع غذایی حاوی این ویتامین‌ها، مکمل‌ها یا استفاده موضعی از کرم‌های حاوی این ویتامین‌ها (روی پوست) برای بهبود سلامت پوست و مو بهترین است. با این حال، در مورد محصولات ویتامین A (رتینول) احتیاط کنید. سطوح بالای این ویتامین در واقع می‌تواند به پوست شما آسیب برساند

افسردگی

گاهی اوقات کمبود این ویتامین‌ها ویتامین‌های B ۱، ۳، ۶، ۹، ۱۲، ویتامین C و ویتامین D می‌تواند با افسردگی بالینی همراه باشد. مکمل‌ها ممکن است به کاهش افسردگی کمک کنند، اما جایگزینی برای دارو‌های ضدافسردگی نیستند. بدون مشورت با پزشک معالج خود، مصرف دارو‌های خود را قطع نکرده یا مکمل‌ها را به رژیم خود اضافه نکنید.

بیشتر بخوانید: 

کبودی یا خونریزی آسان

به دلیل مشکلات لخته شدن خون، بهبود ضعیف یا کلاژن سازی امکان دارد کبودی و خونریزی به آسانی رخ دهد. (کلاژن به دیواره رگ‌های خونی استحکام می‌بخشد.) کمبود این ویتامین‌های ضروری می‌تواند منجر به کبودی یا خونریزی آسان شود: ویتامین C، ویتامین K به ویژه در نوزادان. با این حال، کمبود این ویتامین‌ها نسبتا غیر معمول است. اگر به راحتی بدن‌تان کبود می‌شود یا خونریزی می‌کنید، تصور نکنید که کمبود ویتامین باعث آن شده است.

بهبود دیر هنگام و ضعیف زخم

درمان دیر هنگام ضعیف زخم به این معنی است که زخم‌های شما مدت زیادی طول می‌کشد تا بهبود یابند. بسیاری از ویتامین‌های ضروری به روند تولید کلاژن، برخی دیگر به بازسازی انواع مختلف سلول‌ها یا بافت‌ها کمک می‌کنند و برخی دیگر از طریق فعالیت آنتی اکسیدانی سلامت سلولی را ارتقا می‌دهند.

ویتامین‌هایی که می‌توانند به بهبود این وضعیت کمک کنند عبارتند از: ویتامین A، ویتامین‌های گروه B، ویتامین C، ویتامین D (در صورت ترکیب با روی و آرژنین)، ویتامین K.

استعداد ابتلا به عفونت

برخی از کمبود ویتامین‌ها بر سیستم ایمنی بدن شما تاثیر می‌گذارد و می‌توانند احتمال ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های عفونی را افزایش دهد. این موارد عبارتند از: ویتامین A، ویتامین C، ویتامین D. کمبود ویتامین A به ویژه خطر عفونت را افزایش می‌دهد و می‌تواند شما را مستعد این موارد کند: اسهال، مالاریا، سرخک، بیماری تنفسی، عفونت مزمن گوش.

شکستگی استخوان

ویتامین‌های ضروری که استخوان‌های شما را قوی و سالم نگه می‌دارند شامل ویتامین‌های A، B ۶، B ۹، B ۱۲، C، D و K هستند. در حالی که تحقیقات نشان می‌دهد کمبود هر یک از این ویتامین‌ها می‌تواند تراکم استخوان شما را کاهش دهد و منجر به شکستگی شود، مشخص نیست که آیا مکمل‌های غذایی خطر شکستگی را کاهش می‌دهند یا خیر. با پزشک خود در مورد بهترین راه‌ها برای محافظت از سلامت استخوان خود صحبت کنید. طبق تحقیقات، در حالی که مقدار کافی ویتامین A، B ۶ و B ۱۲ برای استخوان‌های قوی مهم است، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است تراکم استخوان شما را کاهش دهد و خطر شکستگی استخوان‌ها را افزایش دهد.

عوارض کمبود طولانی مدت ویتامین

کمبود طولانی مدت ویتامین می‌تواند باعث مشکلات جدی تری برای سلامتی شود که ممکن است حتی با درمان بهبود نیابد. کمبود شدید ویتامین می‌تواند باعث کاهش حس دست و پا، ضعف انگشتان پا و انگشتان دست، از دست دادن بینایی، از دست دادن حافظه، تغییرات رفتاری، تنگی نفس و ضربان سریع قلب شود.

کمبود ویتامین همچنین در دوران بارداری می‌تواند یک مشکل جدی باشد که منجر به مشکلات رشدی می‌شود که روی جنین در حال رشد تاثیر می‌گذارد.

راه‌های درمان کمبود ویتامین

جایگزینی ویتامین یکی از راه‌های درمان کمبود ویتامین است. اگر یک بیماری پزشکی دلیل کمبود ویتامین شما باشد، درمان آن وضعیت نیز ضروری است.

تغییرات رژیم غذایی

در بسیاری از موارد، حتی اگر یک وضعیت پزشکی به کمبود ویتامین شما کمک کند، تغییرات طولانی مدت رژیم غذایی می‌تواند به اصلاح و جلوگیری از بدتر شدن کمبود کمک کند. شما می‌توانید آگاهی‌های خود را درباره این که کدام غذا‌ها حاوی ویتامین‌های مورد نیاز شما هستند، افزایش دهید تا بتوانید مقدار کافی از منابع غذایی این ویتامین‌ها دریافت کنید. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند تشخیص دهید کدام غذا‌ها را می‌توانید در رژیم غذایی خود بگنجانید. همچنین ممکن است برای ایجاد یک برنامه غذایی سالم به کمک نیاز داشته باشید.

جایگزینی ویتامین‌ها

راه‌های مختلفی برای اطمینان از دریافت ویتامین‌های کافی وجود دارد. مکمل‌های ویتامین می‌تواند یک گزینه باشد. ممکن است برای شما یک مکمل بدون نسخه (OTC) یا نسخه تجویز شود. گاهی اوقات که مشکل جذب وجود دارد، به جای مصرف خوراکی، نیاز به تزریق مکمل‌هایی مانند ویتامین B ۱۲ است.

منبع: همشهری آنلاین