کشف دلیل انقراض دایناسورها با مدل‌های هوش مصنوعی

دلیل انقراض دایناسورها سالیان طولانی است که مورد بحث قرار گرفته و نتیجه یکسانی نداشته است، حالا به لطف هوش مصنوعی، این سوال پاسخی خواهد داشت.

برخورد سیارک به زمین و فعالیت آتشفشانی گسترده، دو فرضیه معمول و مرسوم در زمین‌شناسی و باستان‌شناسی است که همه مردم حداقل یکی از این دو را می‌شناسند. بنا بر این باورها، علت انقراض دایناسورها یکی یا هر دوی این فرضیه‌ها است. حالا هوش مصنوعی که به‌باور برخی‌ها عامل انقراض نسل بشر خواهد بود، در این حوزه نیز وارد شده است.

هوش مصنوعی که کمتر زمینه‌ای مانده که در آن نفوذی نداشته باشد، در حوزه فعالیت‌های باستان‌شناسی کمک شایانی برای یافتن اطلاعاتی از اجدادمان کرده است. از تفسیر فسیل‌ها تا ترجمه لوح‌های خطی به زبان‌های باستانی، از جمله کمک‌های هوش مصنوعی در حوزه علم باستان شناسی بوده‌اند.

رویکرد نوآورانه در بررسی دلیل انقراض دایناسورها

به این منظور یک تیم محقق از دانشگاه دارتموت با استفاده از یک رویکرد نوآورانه، اقدام به مهندسی معکوس فسیل‌ها توسط رایانه‌ها کردند.

گزارش این تیم تحقیقاتی که در نشریه ساینس منتشر شد، خبر از نتایج جالبی داشت. شیوه جدید مدل سازی آنها توسط 130 پردازشگر به‌هم پیوسته صورت می‌گیرد که در این پردازش هیچ اطلاعاتی از طرف انسان به سیستم داده نشده است. مدل سازی معکوس فسیلی، وظیفه آنها بود تا بتوانند به شرایط انقراض دایناسورهای «کریتاکیوس-پالیوژن» (K- Pg) برسند. بعد از انقراض این دایناسورها بود که نخستین پستانداران پا به عرصه وجود گذاشتند.

بنا بر اظهارات الکس کاکس که یکی از مولفان این پژوهش است، هدف و انگیزه آنها این بود که همه فرضیه‌های مرسوم را کنار گذاشته و با دیدی بدون تعصب، ماجرا را موشکافی کنند. مدل جدید مورد استفاده توسط آنها، یک مدل جدید کربنی است که می‌توانند از آن برای حرکت معکوس در ادوار تاریخی استفاده کنند. در این مدل، آنها بیش از 300 هزار سناریوی احتمالی که می‌توانست عامل انقراض دایناسورها باشد را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند. سناریوهایی مورد تایید قرار می‌گرفت که با سوابق فسیلی نیز هم‌خوانی داشته باشند.

کشف عوامل انقراض

با استفاده از سوابق فسیلی می‌توان گفت قطعا در گذشته حوادت فاجعه‌باری رخ داده است. ما تا حدودی تاثیرات و نتایج این حوادث را می‌دانیم، اما نمی‌دانیم در بطن خود این حوادث چه رخ داده است.

اولین فرضیه، فعالیت‌های آتشفشانی گسترده بود. چندی نگذشت که محل برخورد یک سیارک در مکزیک یافت شد و همه فرضیه‌های آن زمان را نامعتبر ساخت. بعدها محققان برای ادامه روند تخمین زدن‌های خود، سعی کردند تا این دو فرضیه را با هم ترکیب کنند؛ به‌گونه‎‌ای که گفته می‌شد در زمان انقراض دایناسورها هم فعالیت آتشفشانی رخ داده است و هم سیارکی نیز به زمین برخورد داشته است.

محققان نیز اکنون سعی می‌کنند با استفاده از هوش مصنوعی به نتیجه درست و البته واقعی برسند. در مدل‌های مورد استفاده این تیم و هوش مصنوعی به‌کار رفته مشخص شده که فعالیت‌های آتشفشانی و انتشار گازهای سمی آن، به‌تنهایی می‌تواند زمینه‌ساز یک انقراض بزرگ باشند.

آتشفشان‌های مذکور که تا حدود 300 هزار سال پس از برخورد سیارک نیز فعالیت داشتند، در مدت حدود یک میلیون سال فعایت خود، ۱۰.۴ تریلیون تن دی‌اکسیدکربن و ۹.۳ تریلیون تن گوگرد را تولید و وارد جو کرده‌اند. این مدل‌ها همچنین نشان دادند که برخورد سیارک، تنها باعث کاهش شدید کربن در اعماق اقیانوس‌ها به‌واسطه نابودی گونه‌های مختلف حیوانی و گیاهی شده است و انتشار گازهای آتشفشانی، ارتباطی با برخورد سیارک نداشته است.

بنا بر آمار منتشر شده، تولید گازهای کربن دی اکسید طی سال‌های 2000 تا 2023 حدود 16 میلیارد تن بوده است که برای رسیدن به شرایط دوران انقراض دایناسورها، باید چند هزار سال به همین روال پیش رود؛ مگر آن‌که انسان نخواهد به همین زودی‌ها منقرض شود و به دنبال راه چاره برای کاهش تولید آلایندگی باشد.

از این مدل که در آن از هوش مصنوعی استفاده می‌شود، می‌توان در تحلیل رویدادهای زمین‌شناسی نیز استفاده کرد که تاکنون علت یا عوامل آنها ناشناخته مانده است.